Laboratorium wydmowych roślin

Uroczyste otwarcie z symbolicznym przecięciem wstęgi II etapu „Laboratorium Wydmowego”, znajdującego się w Stacji Biologicznej Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, odbyło 13 października 2016 r. w Gdańsku Górkach Wschodnich.

Celem projektu było utworzenie sztucznej wydmy, która ma służyć ochronie gatunków wydmowych, w tym gatunków chronionych, badaniom nad możliwościami przetrwania i rozwojem roślin występujących na podłożu piaszczystym (psammofitów) oraz celom edukacyjnym.

– Przez kontakty z pracownikami Stacji Biologicznej Uniwersytetu Gdańskiego, wpadliśmy na pomysł wykorzystania piasku wydobytego z Morza Bałtyckiego przy poszerzaniu naszej bazy, na cele naukowe i edukacyjne – powiedział Maciej Kwiatkowski, prezes DCT Gdańsk. – W realizacji tego przedsięwzięcia współpracowaliśmy także z generalnym wykonawcą nowego głębokowodnego nabrzeża w DCT Gdańsk, firmą BESIX, która pokonując 18 km przewiozła tu na tą sztuczną wydmę cztery tysiące ton piachu.

Prezes Maciej Kwiatkowski wspomniał też o tym, że DCT Gdańsk finansuje także wycieczki oraz warsztaty biologiczne na terenie Stacji Biologicznej UG, w których biorą udział uczniowie gdańskich szkół oraz podopieczni domu opieki społecznej, które położone są w sąsiedztwie terminalu kontenerowego

Sztuczna wydma zajmuje pół hektara powierzchni. Piasek został uformowany w charakterystyczny stożkowy kształt, który w najwyższym punkcie ma wysokość 4 m.

Najbardziej zasłużonych w doprowadzeniu tego przedsięwzięcia do finału wskazał prof. Włodzimierz Meissner – dziekan Wydziału Biologii UG. Oto ci współtwórcy: Maciej Kwiatkowski – prezes DCT Gdańsk SA (Deepwater Container Terminal); dr hab. Andrzej Letkiewicz – prezes Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Patrycja Zbytniewska - prezes Fundacji LOTOS, dr inż. Katarzyna Żółkoś – kierownik Stacji Biologicznej UG i dr Mirosław Czapiewski – kanclerz UG, który stwierdził, że jest to bardzo dobry przykład odpowiedzialności społecznej, a także współpracy środowiska naukowego i biznesu .

Wśród wielkich orędowników tego przedsięwzięcia jest także Roman Kołodziejski (na powyższym zdjęciu), główny inspektor ochrony wybrzeża Urzędu Morskiego w Gdyni.

Projekt „Laboratorium Wydmowe” jest realizowany przez Stację Biologiczną od 2013 roku. Uroczyste otwarcie I etapu „Laboratorium Wydmowego” odbyło się 6 maja 2014 roku. W tym dniu posadzone zostały pierwsze gatunki roślin wydmowych: mikołajka nadmorskiego, piaskownicy zwyczajnej, groszka nadmorskiego, bylicy polnej, kostrzewy poleskiej i kocanek piaskowych. Honorowy patronat nad projektem objął Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk, a partnerami przedsięwzięcia zostali: Terminal Kontenerowy DCT Gdańsk SA i Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.

W maju i październiku 2014 roku partnerzy Stacji wraz z pracownikami zaangażowanych stron oraz studentami Wydziału Biologii UG wzięli udział w akcjach przesadzania gatunków wydmowych z terenu przeznaczonego pod rozbudowę terminalu kontenerowego DCT Gdańsk.

W 2015 roku na terenie sztucznej wydmy odbywały się zajęcia edukacyjno-dydaktyczne dla studentów oraz uczniów z Trójmiasta i okolic. Wykonywano niezbędne prace pielęgnacyjne i prowadzono badania w ramach pracy magisterskiej związanej z biologią i kondycją życiową metaplantowanych roślin. Metaplantacja polega na przeniesieniu egzemplarzy roślin na nowe, niezagrożone miejsce.

Pod koniec 2015 roku powstał projekt „Laboratorium Wydmowe II” dotyczący rozbudowy i modernizacji otoczenia wydmy. Prace przy użyciu ciężkiego sprzętu trwały około miesiąca. Ściągnięto ponad 20-centymetrową warstwę gruntu, teren wyłożono geowłókniną i wysypano 3,5 tysiąca ton piasku nadmorskiego.

Sumarycznie (wraz z istniejącą już wydmą) na teren Laboratorium Wydmowego przetransportowano około 4,5 tysiąca ton piasku. A wszystko po to, aby sztuczna wydma i teren wokół niej jak najwierniej imitowały naturalne siedlisko nadmorskie.

Na przełomie czerwca i lipca 2016 roku rozpoczęła się budowa infrastruktury technicznej - pomostów i wygrodzenie terenu Laboratorium Wydmowego. 

 

Celem edukacyjno-dydaktycznym „Laboratorium Wydmowego” jest zdobywanie wiedzy o gatunkach roślin typowych dla brzegu morskiego – ich przystosowaniach w budowie i funkcjach życiowych, znaczeniu w ekosystemie oraz w ochronie przyrody. Realizacja tego celu jest możliwa dzięki sztucznej wydmie, a odbywa się przez bezpośredni kontakt ze stworzonym siedliskiem. 

Uczestnicy uroczystości obejrzeli doskonale zmontowany film autorstwa Jakuba Typiaka, przedstawiający historię powstawania Laboratorium. Zobaczyliśmy m.in. jeden z przesadzonych na sztuczna wydmę mikołajków nadmorskich.

Jak zapowiedziała dr inż. Katarzyna Żółkoś – kierownik Stacji Biologicznej Uniwersytetu Gdańskiego, pomysłodawczyni utworzenia Laboratorium Wydmowego, pierwsze rośliny, wyhodowane w tym laboratorium już wkrótce zostaną przeniesione do naturalnego środowiska.

Miejsce posadzenia wyhodowanych na wyspie wydmowych roślin zostanie ustalone wspólnie z pracownikami Urzędu Morskiego w Gdyni.

Zdjęcia: UG i Włodzimierz Amerski