Najpiękniejsza Polka Ryksa Elżbieta w Pradze, Kazimierz Jagiellończyk w Gdańsku /?/

O 700 lat wstecz można się przenieść podczas pobytu w czeskiej stolicy Pradze. Nawet z całą rodziną można się uwiecznić na pamiątkowym zdjęciu,  będąc przybrany w stroje i zbroje z... 1319 roku.

Taki wehikuł czasu jest możliwy przed zamkiem praskim na Hradczanach. Dawną siedzibą królów czeskich, istniejącą już od najstarszych dziejów Pragi. Według Księgi rekordów Guinnessa jest to największy pod względem zajmowanej powierzchni zamek na świecie.

Przed 700 laty w Pradze rządziła (jak pisano o niej w kronikach) piękna Polka Ryksa Elżbieta (1288-1335) – królowa czeska i polska, jedyna córka Przemysła II. W 1319 roku była to 31-letnia zamożna wdowa po dwóch mężach. Pierwszym Wacławie II z dynastii Przemyślidów, z którym ślubu bez zgody papieża Bonifacego VIII ze Stolicy Apostolskiej. udzielił 26 maja 1303 r. w katedrze w Pradze biskup wrocławski Henryk z Wierzbna jako pełnomocnik arcybiskupów mogunckiego i gnieźnieńskiego, tym samym koronując 15-latkę na królową Czech i Polski. Zgodnie z wolą męża Ryksa przyjęła imię Elżbieta.

Jej pierwszy mąż Wacław II zmarł w 1305, pozostawiając 16-letnią żonę z zaledwie tygodniową córką Agnieszką i 20 000 grzywien srebra odprawy wdowiej. Było to wówczas bardzo dużo pieniędzy, które Ryksa miała czerpać dożywotnio z dochodów takich miast, jak Chrudim, Hradec, Jaroměř, Mýto i Polička. Ponownie wzięła ślub w  1306 roku z nowym czeskim władcą, 25-letnim Rudolfem III Habsburgiem. Także i on szybko ją odumarł, tak że w wieku dziewiętnastu lat Piastówna była już dwukrotną wdową.

W kolejnych latach Ryksa Elżbieta występowała przeciwko władzy Luksemburgów, wiążąc się w 1310 roku z jednym z liderów opozycji, z najbogatszym i najbardziej wpływowym człowiekiem w kraju Henrykiem z Lipy. On był zarówno jej partnerem politycznym, jak i życiowym, choć z uwagi na różnicę stanów oraz względy dynastyczne nigdy nie wzięli ślubu. Po śmierci Henryka w roku 1329 Ryksa wstąpiła do klasztoru na Morawach, a następnie udała się na pielgrzymkę po niemieckich klasztorach. Zmarła w roku 1335 w wieku 47 lat.

Pragę w 2019 roku - jak się szacuje - odwiedzi około 8 mln turystów, zaś Gdańsk około 3 mln. To z myślą o nich może warto uruchomić na Długim Targu przed Dworem Artusa taki wehikuł czasu i na kilka letnich miesięcy cofnąć się do 1457 roku. Kiedy to 25 maja król Polski w latach 1447–1492 Kazimierz Jagiellończyk, przebywający w Gdańsku w oczekiwaniu na wieści o przejęciu zamku malborskiego przez wojsko polskie (co nastąpiło 6 czerwca), oprócz przywilejów gospodarczych, wydał jeszcze jeden. Zezwolił w nim na udostojnienie miejskiego herbu, czyli dwóch srebrnych krzyży, przez dodanie nad nimi złotej korony.