Rusza kolejna ekspedycja „SANTI Odnaleźć Orła”

23 maja 2016 roku rusza kolejna, trzecia ekspedycja „SANTI Odnaleźć Orła”. Tym razem ekipa postanowiła rozszerzyć rejon poszukiwań i sprawdzić jedną z hipotez mówiącą o tym, iż polski okręt podwodny ORP Orzeł zaginął podczas ataku przeprowadzonego przez niemiecki okręt Schnellboat S13, w okolicy holenderskiego portu Den Helder. Ekspedycja potrwa dwa tygodnie.

Rozszerzenie poszukiwań jest możliwe dzięki pozyskaniu nowych partnerów i sponsorów do projektu. Przez pierwsze dwa lata ekspedycja oparta byłą na koncepcji, która mówiła o przypadkowym zestrzeleniu Orła przez brytyjski samolot Hudson. Jednak hipotez zaginięcia Orła jest osiem.

Tomasz Stachura (na powyższym zdjęciu), szef projektu „SANTI Odnaleźć Orła”: - Nie porzucamy hipotezy o ataku przez brytyjski samolot, ale sprawdzamy obie z nich równolegle. Dotychczasowe dwie ekspedycje polegały na zbadaniu konkretnego miejsca na Morzu Północnym jedynie poprzez sprzęt hydrograficzny. W tym roku jedziemy w zupełnie inne miejsce. Jeśli znajdziemy go na południu, to otwieramy nową kartę historii, a mianowicie dowodzimy, że Orzeł zginął w akcji. Orła nie odnaleziono przez 76 lat, więc trzeba być otwartym na różne hipotezy. Z doświadczenia wiemy, że wraki można czasem odnaleźć w zupełnie innym rejonie niż wskazują na to dane historyczne.

W tym roku nurkowie będą poszukiwać Orła

Ekipa wyrusza w pełnym, 11-osobowym składzie. Ta ekspedycja jednak różni się od dwóch pozostałych tym, iż w tym roku nurkowie będą mieli największą pracę do wykonania. Dwie pierwsze ekspedycje polegały głównie na poszukiwaniach dna morza sprzętem hydrograficznym w tym specjalistycznym Multibeamem udostępnionym przez Instytut Morski w Gdańsku. Obecnie niezbędna jest praca nurków, ponieważ obiekty i wraki w tym rejonie są bardzo zniszczone i tylko nurkowie są w stanie sprawdzić jaki wrak znajduje się na dnie morza.

Tomasz Stachura, szef projektu „SANTI Odnaleźć Orła”, z zawodu nurek: - Wiele rzeczy musimy teraz zbadać naocznie, bo sprzęt nie jest w stanie pokazać dokładnie wraku. Jest to spowodowane tym, że na płytkich wodach wraki są mocno zniszczone. Dzięki stosunkowo niedużej głębokości 30-37 metrów możemy wykonać dwa, trzy nurkowania dziennie. Wraki w okolicach Den Helder, gdzie się wybieramy są mocno porośnięte podwodną roślinnością, co dodatkowo komplikuje identyfikację. Jest tam pełno krabów, które trzeba odganiać, żeby dość do wraku. Przypomina to trochę rafę koralową.

Systemowe poszukiwania Orła

Zgodnie z ideą projektu „SANTI Odnaleźć Orła”, ekipa poszukuje wraku okrętu systemowo, gdyż projekt w założeniu od początku jest projektem długofalowym. Okres zimowy poświęca na poszukiwaniach i przeszukiwaniach dokumentacji, spotkaniach z ludźmi morza – hydrografami, pracownikami firm wydobywczych, itp. Ekipa jest z niektórymi z nich w stałym kontakcie i w ten sposób sprawdza kolejne możliwe pozycje zaginięcia Orła.

W kwietniu 2016 r. odbyła się wyprawa przygotowawcza w rejonie Den Helder. Nurkowie zbadali sześć wraków i nawiązali kontakty z lokalnymi ekspertami od wraków i nurkami, co zaowocowało wskazaniem potencjalnych ciekawych pozycji do sprawdzenia.ORP ORZEŁ był zbudowany w Holandii i jego historia jest tu wśród nurków dobrze znana. Ponadto Holendrzy stracili w podobnych okolicznościach co ORP Orzeł swój okręt O13 i tak samo poszukują go od lat. Ekipa „SANTI Odnaleźć Orła” stale współpracuje z tymi poszukiwaczami, bo cel jest podobny.

W tej sprawie głos zabiera dr Benedykt Hac, członek ekspedycji,hydrograf: - Nigdy w Polsce do tej pory nie odbyło się systemowe poszukiwanie Orła. A my to robimy – zarówno przeszukując archiwa historyczne w Polsce i zagranicą, organizując samodzielnie ekspedycje z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu czy schodząc pod wodę. Wierzę, że właśnie to systemowe podejście i ciągła ciężka praca przyniesie efekty.”

Długoterminowy projekt "SANTI Odnaleźć Orła", to prywatna inicjatywa grupy kilkunastu osób – profesjonalnych nurków, ekspertów w dziedzinie hydrografii oraz historii. SANTI to nazwa firmy produkującej odzież dla nurków, której szefem jest Tomasz Stachura, a która jest sponsorem tytularnym projektu ‘SANTI Odnaleźć Orła’.

Tomasz Stachura – Szef Projektu „SANTI Odnaleźć Orła”, to jeden z najbardziej aktywnych nurków wrakowych na Morzu Bałtyckim. Specjalizuje się w podwodnej fotografii wraków na dużej głębokości. Wykonał tysiące zdjęć podwodnych bałtyckich wraków. Zdjęcie jego autorstwa trafiło w 2014 i 2015 roku na okładki kilku wydań National Geographic, Członek Explorers Club New York.

Źródło: Anna Gapińska, Marketing manager, Fundacja „Odnaleźć Orła”