„Król jedzie! Wizyty władców polskich w Gdańsku XV-XVIII wieku”

Muzeum Gdańska oferuje bogaty pakiet wydarzeń przygotowanych na V Światowy Zjazd Gdańszczan 6-8.07.2018. Opowiada o wjazdach monarchów do dawnego Gdańska. Obejmująca 1000 m kw. narracja w 7 odsłonach będzie pokazywana od 7 lipca do 30 października 2018 r.

Gdańsk od 1454 roku (de iure od II pokoju toruńskiego z 1466 r.) wraz z częścią Państwa Zakonnego (tzw. Prusy Królewskie) został inkorporowany do Korony Polskiej. Przez ponad 350 lat do drugiego rozbioru Polski w 1793 roku miasto wraz z nadanym mu przez Kazimierza Jagiellończyka terytorium wiejskim stanowiło integralną część Rzeczpospolitej.

Władcy przyjeżdżali do Gdańska celem odebrania hołdu oraz należnej daniny, w związku z bieżącymi planami politycznymi oraz jako arbitrzy w konfliktach wewnętrznych miasta. Wizyty królów w Gdańsku były wydarzeniami politycznymi, prawnymi, ale także niezwykłymi przedsięwzięciami kulturalnymi, które zdarzały się raz na pokolenie.

Wjazd wraz z całym programem pobytu króla i dworu w mieście należał do najważniejszych uroczystości publicznych w całych dziejach miasta. Mając świadomość znaczenia wizyt magistrat wypracował drobiazgowy scenariusz przyjmowania w Gdańsku królów polskich oraz obcych monarchów. Do najbardziej okazałych należały wizyty Augusta II Mocnego oraz Piotra Wielkiego.

- Naszą narrację oparliśmy na ok. 200 eksponatach, np. monetach, obrazach, przedstawieniach bram triumfalnych i fajerwerków, które ilustrują „gdański fenomen” pokazywany na naszej wystawie. Wyjątkowość odwiedzin królewskich w Gdańsku od XVI do XVIII w. pociągała za sobą bardzo wysokie wydatki finansowe. 

Wraz z najbliższym otoczeniem króla, czyli dworem władcy, często osobnym dworem królowej, asysty wojskowej, liczba osób towarzyszących i służących sięgała niekiedy kilku tysięcy. Poza koniecznymi kosztami wyżywienia, furażu, opału, zakwaterowania ludzi i koni, część nadzwyczajnych wydatków z budżetu miejskiego przeznaczano na przygotowanie okazjonalnej oprawy ceremonialnej i propagandowej oraz liczne kosztowne podarunki - mówi dr Ewa Bojaruniec-Król z Muzeum Gdańska.

Wygłaszane mowy, publikowane dzieła literackie i muzyczne „ku czci panujących”, rozdawane upominki tworzyły wyjątkową okazję do zademonstrowania potęgi miasta, które w XVI-XVIII wieku stać było na przepych i rozrzutne podejmowanie dworu królewskiego.

- Najbardziej spektakularne dzieła z uwagi na swoją kunsztowność oraz wysoką cenę często przetrwały do chwili obecnej, ewentualnie ich powstanie zostało dobrze udokumentowane źródłowo. Tak się stało również z częścią przedmiotów wytworzonych w Gdańsku z myślą o polskich władcach odwiedzających miasto w XVI-XVIII wieku, które można zobaczyć w Ratuszu Głównomiejskim - dodaje dr Ewa Bojaruniec-Król.

Wystawa, do której prowadzi wierna replika bramy triumfalnej, umieszczona na dziedzińcu wewnętrznym Ratusza Głównomiejskiego, została przygotowana przez prof. Edmunda Kizika oraz dr Jacka Kriegseisena z Uniwersytetu Gdańskiego. Narrację można zobaczyć do 30 października 2018 r. Muzeum Gdańska planuje na wrzesień 2018 r. uzupełnienie oferty o dodatkowe wydarzenia towarzyszące.