„Wraca życie” do Domu Zdrojowego w Gdańsku Brzeźnie

Na plaży w Gdańsku Brzeźnie pod koniec XX wieku wielokrotnie spędzałem letnie wakacje. Były tam drewniane pomosty, kabiny i restauracja. Stał też drążek gimnastyczny. W tamtych czasach, przed tego wszystkiego zniknięciem, na plaży stały też rybackie łodzie, a na drewnianych słupach wbitych w piach suszyły się rybackie sieci. Latem tętniło tam życie, bo z Wrzeszcza dojeżdżały tramwaje linii nr 5, a z Gdańska nr 3.

Ale już wtedy podupadał usytuowany z lewej strony, tuż przy głównym drewnianym wejściu, zabytkowy Dom Zdrojowy. Dopiero teraz po wielu latach zapomnienia, otrzymał on szansę na powrót do czasów swojej świetności. Właśnie rozstrzygnięty został konkurs na koncepcję architektoniczną tego obiektu, w którym ma powstać centrum edukacji ekologicznej. Inicjatywa zyskała też deklarację wsparcia ze strony Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Nowa szansa dla uratowania zabytkowego obiektu pojawiła się pod koniec 2016 roku, kiedy to decyzją Prezydenta Miasta Gdańska, Pawła Adamowicza, zaakceptowana została koncepcja przewidująca przekazanie obiektu na potrzeby gdańskiego centrum nauki. Gdańskie Centrum Hewelianum, które posiada doświadczenie w adaptacji zabytkowych obiektów, zaproponowało wprowadzenie do zabytkowego obiektu nowych funkcji edukacyjnych i kulturalnych. W Domu Zdrojowym znajdzie się zespół sześciu sal warsztatowych, 60 miejsc noclegowych, a także całoroczna restauracja, która będzie swego rodzaju miejscem integracji mieszkańców dzielnicy Brzeźno z letnikami.

- Nowa funkcja publiczna przewidziana dla Domu Zdrojowego w Brzeźnie, stanowi dobry przykład ochrony obiektów architektonicznych, nierozerwalnie związanych z historią naszego miasta i budujących jego tożsamość - stwierdził Zastępca Prezydenta Miasta Gdańska ds. polityki komunalnej, Piotr Grzelak. Od pewnego czasu szukaliśmy interesującej funkcji, która w tym obiekcie mogłaby zaistnieć, z poszanowaniem jego zabytkowego charakteru. Dzięki nowej funkcji, zyskamy reprezentacyjną przestrzeń publiczną w tej części miasta. To niezwykle istotne dla mieszkańców tej letniskowej dzielnicy, ale także turystów odwiedzających Brzeźno – powiedział Grzelak.

Wiceprezydent Gdańska Piotr Grzelak 21 czerwca 2017 zaprosił przedstawicieli Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Rady Dzielnicy Brzeźno do wizytacji w Domu Zdrojowym.

Spotkanie było też okazją do podpisania listu intencyjnego o współpracy w ramach tego projektu pomiędzy Miastem Gdańsk i WFOŚiGW w Gdańsku.

– Idea powołania do życia w tym miejscu szeroko rozumianego centrum edukacji ekologicznej to znakomity pomysł, w który chętnie się zaangażujemy. List to wstęp do współpracy merytorycznej. Niebawem powołamy zespół roboczy, który wypracuje konkretne działania w ramach odnowionego Domu Zdrojowego, w którym mamy nadzieję, że mieszkańcy i turyści znajdą informację choćby dotyczącą zmian klimatu. Chcielibyśmy też, aby to centrum przejęło funkcję Mare Balticum planowanego w Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego – wyjaśnia prezes WFOŚiGW, Danuta Grodzicka-Kozak.

Nowa funkcja już nabiera realnego kształtu, bo rozstrzygnięto właśnie konkurs na koncepcję architektoniczną dla Domu Zdrojowego. Złożone zostały dwie prace, z których zwycięską okazała się praca zespołu „Adam Specht Architekt oraz Arkon Atelier sp. z o.o.”. Oprócz nagrody pieniężnej w wysokości 7.000 zł, zwycięzca uzyskuje prawo do udziału w negocjacjach na opracowanie dokumentacji technicznej dla przyszłej inwestycji.

- Zaproponowana przez nas funkcja edukacyjna w formule „zielonej szkoły”, z jednej strony pozwoli nam ożywić ten niezwykły obiekt, wprowadzić do niego elementy edukacyjne, ale także przywrócić go dzielnicy oraz miastu - zapowiada Przemysław Guzow, dyrektor Centrum Hewelianum. Nie będzie to jednak kolejna placówka wystawiennicza. Tę funkcję rezerwujemy dla naszej głównej siedziby na Górze Gradowej. Natomiast Dom Zdrojowy, ze względu na swoją lokalizację i otoczenie, stanowić będzie poszerzenie zakresu oferty Centrum Hewelianum - wyjaśnia Guzow.

Nowa koncepcja, oprócz samego budynku Domu Zdrojowego, obejmuje także zagospodarowanie otaczającego go terenu. W nawiązaniu do historycznych form, odtworzone będą fragmenty ogrodu z trawnikami i zielenią ozdobną. Nowym wyposażeniem będą strefy edukacyjne i rekreacyjne. Nie zapomniano także o zapewnieniu niezbędnych miejsc parkingowych.

- Dom Zdrojowy w nowej odsłonie, tętniący życiem, z estetycznym otoczeniem budynku, to będzie nowa jakość w Brzeźnie. Bardzo nas cieszy ta inicjatywa - zapewnia Alina Jażdżewska, przewodnicząca Rady Dzielnicy Brzeźno.

Dom Zdrojowy od początku swojego powstania pełnił funkcje uzdrowiskowe. Obecny obiekt został zbudowany w parku zdrojowym w roku 1893, w miejsce Domu Kuracyjnego (Kurhausu), który uległ spaleniu rok wcześniej. Pierwotnie był to trójbryłowy budynek na planie prostokąta, z reprezentacyjną częścią centralną i dwoma symetrycznymi skrzydłami bocznymi z drewnianymi werandami.

Około 1900 roku uzupełniono funkcje Domu Zdrojowego, stawiając przy nim, od strony wschodniej, eklektyczny budynek murowany, znacznie różniący się od jednorodnego wystroju głównej bryły budynku. Ta część Domu Zdrojowego posiada wejście bezpośrednio z ulicy Zdrojowej prowadzącej w kierunku plaży. Po II wojnie światowej drewniane galerie zamknięto ścianami, a wnętrze budynku podzielono na komunalne lokale mieszkalne. Nie zatrzymało to jednak postępującej degradacji zabytku.

Zgodnie z przyjętym harmonogramem, dokumentacja techniczna powinna być gotowa w drugiej połowie 2018 roku, co pozwoli na wyłonienie wykonawcy zadania już w przyszłym roku. Środki finansowe na ten cel zostały zabezpieczone w budżecie Miasta Gdańska, przy współfinansowaniu ze środków UE. Planowany termin oddania obiektu do użytku, to przełom 2019/2020 r.