Laureaci Pomorskiej Nagrody Literackiej Wiatr od Morza

Debiutancka powieść Martyny Bundy, eseje o protestanckim Gdańsku, twórczość i działalność Stefana Chwina oraz Stanisława Jankego, zostały wyróżnione literackimi nagrodami samorządu województwa pomorskiego. Przez pół roku 350 zgłoszonych pozycji oceniało 5-osobowe jury.

To była inauguracyjna odsłona Pomorskiej Nagrody Literackiej „Wiatr od morza” i Kaszubskiej Nagrody Literackiej. W Centrum św. Jana w Gdańsku 18 października 2018 wręczono po raz pierwszy nagrody, które są wyrazem uznania dla twórczej pracy i dokonań pomorskich pisarzy, literatów i wszystkich, którzy poświęcili się słowu pisanemu.

Pomorska Nagroda Literacka Wiatr od Morza

Martyna Bunda, „Nieczułość”. To debiut literacki autorki. Dziewcza Góra, niewielka wieś na Kaszubach. To właśnie tu, w domu wybudowanym za pieniądze z ubezpieczenia po tragicznie zmarłym mężu, Rozela wychowuje trzy córki. Najstarsza – Gerta – przypomina matkę, jest rzetelna i aż do przesady odpowiedzialna, średnia – Truda – odwrotnie, umie korzystać z życia i łatwo daje się ponieść porywom serca, najmłodsza – Ilda – sporo myśli o śmierci i uwielbia prowokować wszystkich wokół. A tak o swojej książce mówi autorka: „To książka o kobietach, których los rozpisać by można na kilka pokoleń. Mimo przemocy i śmierci, przemarszów wojsk, świata mężczyzn, którzy odchodzili i umierali, pod pancerzem nieczułości zachowały czułość”.

Martyna Bunda – dziennikarka i pisarka. Urodziła się 8 marca 1975 r. w Gdańsku, szkołę podstawową i liceum ukończyła w Kartuzach. Absolwentka szkoły muzycznej. Ukończyła politykę społeczną na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2012 do 2018 r. kierowniczka działu krajowego tygodnika „Polityka”. Ma dwie córki. Powieść „Nieczułość” jest jej debiutem literackim, za który otrzymała Nagrodę Literacką Gryfia, nominacje do Nagrody Literackiej Nike 2018 i do Nagrody Literackiej Gdynia 2018 w kategorii: proza. Była dwukrotnie nominowana do nagrody Grand Press za teksty reporterskie.

„Gdańsk protestancki w epoce nowożytnej. W 500-lecie wystąpienia Marcina Lutra” pod redakcją prof. Edmunda Kizika i prof. Sławomira Kościelaka. Eseje historyków, historyków sztuki i literatury traktujące o reformacji i jej wpływie na różne dziedziny życia. Dzięki publikacji współczesne pokolenie historyków ma „okazję włączyć się do refleksji nad dziejami i konsekwencjami reformacji w historii Gdańska i okolic”.

Dowiedzieliśmy się, że jest to też próba „wprowadzenia Czytelnika w skomplikowaną wrażliwość religijną ówczesnych gdańszczan poprzez ukazanie wpływu reformacji na dzieje ich miasta i społeczeństwa, na zmiany w sztuce, literaturze i nauce. Nie zapomnieliśmy o kwestiach finansów, administracji i zarządzania (…) bez czego budowa nowej wyznaniowej konstrukcji nie byłaby możliwa. Nie sposób opowiedzieć wszystkiego, dlatego aby nie zatracić się w szczegółach, ograniczyliśmy się do najistotniejszych elementów i wątków ówczesnej historii”. (źródło opisu: gdansk.pl)

Edmund Kizik – historyk, specjalizujący się w historii kultury nowożytnej Polski i regionu nadbałtyckiego. Pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego i Instytutu Historii PAN. Specjalizuje się w historii nowożytnej, a zwłaszcza społecznej historii kultury i gospodarki regionu hanzeatyckiego.

Sławomir Kościelak – profesor Uniwersytetu Gdańskiego, autor wielu prac z zakresu historii Kościoła, reformacji i kontrreformacji w Prusach Królewskich oraz kultury i społeczeństwa Pomorza i Kujaw.

Stefan Chwin, pseud. Max Lars – powieściopisarz, krytyk literacki, eseista, historyk literatury, grafik, wykładowca na Uniwersytecie Gdańskim. Urodził się 11 kwietnia 1949 r. w Gdańsku, w 1968 r. ukończył Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Gdyni-Orłowie. Na Uniwersytecie Gdańskim w 1972 r. uzyskał tytuł magistra polonistyki, w 1982 doktora, a w 1994 tytuł doktora habilitowanego. Debiutował pod pseudonimem Max Lars dwiema powieściami fantastyczno-przygodowymi dla młodzieży – „Ludzie-skorpiony” i „Człowiek-Litera”. W tym czasie ukazał się też jego autobiograficzny esej „Krótka historia pewnego żartu”, w którym autor dokonał osobistego rozrachunku z historią Gdańska z lat 50. XX w. Od początku związany z Gdańskiem, o czym świadczy jedna z najsłynniejszych jego książek „Hanemann” (1995), tłumaczona na wiele języków oraz nagrodzona Paszportem Polityki. Zajmuje się także krytyką literacką, historią literatury, romantyzmem i romantycznymi inspiracjami w literaturze nowoczesnej, grafiką, pisze eseje.

Kaszubska Nagroda Literacka

Stanisław Janke – urodził się 20 marca 1956 r. w Kościerzynie, pochodzi z Lipusza. Dziennikarz, poeta, prozaik, tłumacz, twórca i historyk literatury kaszubskiej. Od ponad 30 lat mieszka w Wejherowie. Od 1979 do 2002 r. związany z miesięcznikiem „Pomerania”, pismem ruchu kaszubsko-pomorskiego. Współpracował z „Gazetą Gdańską”, tygodnikiem „Pielgrzym” i „Wieczorem Wybrzeża”.

Licznie zgromadzona publiczność dowiedziała się, że laureat od 1996 do 2010 r. redagował miesięcznik „Nasza Gmina”. W 1977 r. zadebiutował jako poeta. Opublikował 7 tomików poezji, m.in. „Ju nie jem motélnikem” (1983) „Żużónka jak mrzónka” (1984), „Piesniodzejanié” (2003). Jego poezje tłumaczono z kaszubskiego na język fiński, islandzki, rosyjski, włoski i dialekt piemoncki. Autor sztuki scenicznej „Roczëzna” (2006) i wodewilu „Jak Kulombószów Krësztof Amerikę wëkrił”.

Stanisław Janke to twórca scenariusza filmu dokumentalnego dla TP „Morzem i ziemią malowane – o sztuce i folklorze Kaszub”. W 1988 r. opublikował powieść „Łiskawica”, później opowiadanie „Psë”. Książki „Żółty kamień” (1998), „Lelek” (2001), „Piękniewo” (2005), „Droga do Korony” (2008) ukazały się po polsku. Z polskiego na kaszubski przełożył dzieła Adama Mickiewicza: „Sonety krymskie” („Krimsczé sonetë” 1998), „Odę do młodości” („Òda do młodectwa” 1988) i „Pana Tadeusza” („Pón Tadeùsz”). Ważniejsze nagrody: Medal Stolema (1991) za pracę dziennikarską i twórczość literacką, Medal Srebrna Tabakiera Abrahama (2002) za zasługi dla promocji języka kaszubskiego Nagroda Remusa (2010) za „całokształt działalności literackiej i dziennikarskiej oraz szczególne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury”.

Ustanowiona w tym roku Pomorska Nagroda Literacka Wiatr od Morza – jak powiedział marszałek pomorski Mieczysław Struk - jest wyrazem docenienia dokonań i twórczej pracy pomorskich pisarzy, literatów i wszystkich, którzy poświęcili się słowu pisanemu. Operatorem nagrody jest Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego. Najtrudniejsza jednak rola przypadła jury nagrody pod kierownictwem prof. Zbigniewa Majchrowskiego, które w ciągu kilku miesięcy zapoznało się z blisko 350 pozycjami wydanymi przez pomorskich twórców lub traktujących o Pomorzu. Wiele z nich zostało zgłoszonych do nagrody przez wydawców, związki i stowarzyszenia literackie, a także uczelnie wyższe.