„Gdańsk 80/90. Fotografie systemowego przełomu”

_{Ocalić bogate archiwum Leonarda Szmaglika!}

_{Małgorzata Taraszkiewicz-Zwolicka prowadząca Gdańską Galerię Fotografii była prelegentką spotkania z cyklu Akademia Gdańska. I to akurat w dniu zwycięskiego meczu piłkarskiego Polski z Ukrainą (1:0) w ramach UEFA Euro 2016, 21 czerwca o godz. 18.00. W sieni Instytutu Kultury Miejskiej przy ul. Długi Targ 39/40, opowiedziała o trzech dokumentalistach czasów przełomu lat 80-tych i 90-tych: dwóch już nie żyjących Januszu Rydzewskim i Stefanie Figlarowiczu oraz Jacku Piotrowskim.} 

 

_{- Gdańsk, Miasto Wolności. Miasto, które zmieniło system wartości w Europie wschodniej i środkowej. Historia utkana z przepływów ludzi, kultur, religii, zwyczajów, własności i polityki od roku 1263 do dziś. Dla współczesnych najistotniejsza chyba jest historia najnowsza, ta która wydarzyła się za naszego życia. Schyłek wieku XX w Gdańsku, to czas wewnętrznych zmian, społecznej rewolucji objawionej w środowiskach intelektualnych i robotniczych. Zew wolności, prawa do swobodnego rozwoju, a przede wszystkim godnego życia zobrazował się działaniami wspólnymi - powiedziała na wstępie spotkania prelegentka.}

_{O takich formach mikro przełomów na makro skalę opowiedziała czarno-białymi ilustracjami autorstwa trójki gdańszczan.}

_{Rozpoczęła od zdjęć Janusza Bałanda Rydzewskiego (zmarłego 17 marca 2014 roku w wieku 83 lat), byłego prezesa gdańskiego oddziału Związku Polskich Artystów Fotografików. Członka Batalionu Zośka w Powstaniu Warszawskim. Odważnego dokumentalisty strajków w Stoczni Gdańskiej.}

_{Kolejną przedstawioną osobą podczas fotograficznego spotkania był Stefan Figlarowicz (na poniższym zdjęciu), którego prelegentka nazwała światłoczułym obserwatorem.} 

 

_{Stefana Figlarowicza interesowały nie tyle fotografie, co historie i ludzie za nimi się kryjący.}

_{Stefan Figlarowicz (1937-2015), uwiecznił m.in. okolicznościowy napis na jednym z budynków na gdańskiej Zaspie, upamiętniający mszę świętą papieża Jana Pawła II odprawioną właśnie na Zaspie 12 czerwca 1987 roku, na przepięknym drewnianym ołtarzu przypominającym statek, autorstwa Mariana Kołodzieja.}

_{Kolejne zdjęcie Stefana Figlarowicza wykonane na gdańskiej Zaspie ukazuje inny dokument tamtych czasów transformacji.}

_{Trzecim przedstawionym foto dokumentalistą był Jacek Piotrowski, z młodszego pokolenia, bo urodzony w 1960 roku i mieszkający w Warszawie.}

_{Jedno z jego zdjęć przedstawia wizytę Lecha Wałęsy i Adama Michnika w gdańskim kościele św. Brygidy u księdza prałata Henryka Jankowskiego.}

_{Piotrowski udokumentował też kolejne wydarzenie na gdańskiej Zaspie, jakim był na byłym pasie startowym zjazd "maluchów" czyli Fiatów 126 p, dla uczczenia imienin Lecha Wałęsy.}

_{Na koniec spotkania z prośbą o zabezpieczenie tysięcy negatywów Leonarda Szmaglika (na zdjęciu powyżej) mieszkańca Zaspy Młyniec, zaapelowałem publicznie do kierowniczki Gdańskiej Galerii Fotografii. A to dlatego, bo od kilku lat nie widać wszędobylskiego Szmaglika w Gdańsku i prawdopodobnie z uwagi na swój sędziwy wiek wyjechał do swojej siostry mieszkającej na Kaszubach w Brusach. Rok temu w Przywidzu w ramach konkursu „Wspomnienia rówieśników rock’n’rolla”, otrzymał wyróżnienie za kolekcję zdjęć własnych dokumentujących życie muzyczne na Wybrzeżu.}

_{Przypomniałem też, że jeśli teraz nie uratujemy jego przeogromnych zbiorów fotograficznych, mogą one podzielić los negatywów innego znanego mi gdańskiego fotoreportera Marka Zarzeckiego z codziennej gazety popołudniowej Wieczór Wybrzeża. Podczas jego dłuższej nieobecności w pracy, jego archiwum zostało wyjęte z redakcyjnej szafy i wylądowało na... śmietniku. Autor tysięcy zniszczonych zdjęć przepłacił to niemal zawałem serca.} 

 

_{Po spotkaniu w Instytucie Kultury Miejskiej, jedna z miłośniczek sztuk wizualnych Natalia Jażdżewska z Gdyni (na powyższym zdjęciu z lewej), zdeklarowała się podczas rozmowy z prelegentką, że pomoże w odszukaniu Leonarda Szmaglika i zabezpieczeniu jego bogatego zbioru fotograficznego.}

_{Zdjęcia: Włodzimierz Amerski}